غذای سگ فنجونی + معرفی برندها، مقدار مصرف و دستور غذای خانگی
سگهای فنجونی یا همان سگهای خیلی کوچک جیبی (Teacup / Toy / Pocket dogs) چهرهی بانمک، وزن بسیار کم و سایز مینیاتوری دارند. اما درست به همین دلیل، تغذیهی آنها هم با سگهای معمولی متفاوت است. معدهی کوچک، سوختوساز بالا و حساسیت بیشتر باعث میشود که کیفیت غذا برای این سگها مهمتر از هر چیز دیگری باشد.
در این مقاله، تمام نکاتی که باید دربارهی غذای سگ فنجونی بدانید، از اصول تغذیه تا روش درست غذادادن و انتخاب بهترین غذا را مرحلهبهمرحله توضیح میدهیم.
سگ فنجونی یا سگ جیبی چیست؟
سگ فنجونی به سگهایی گفته میشود که کوچکترین اندازه در میان گروه سگهای خانگی را دارند. وزن آنها معمولاً بسیار پایین است و در مقایسه با نژادهای معمول، جثهی کوچکتر و استخوانبندی ظریفتری دارند. از جمله نژادهایی که نسخهی فنجونی دارند میتوان به پامرانیان، مالتیز، شیتزو، چیهواهوا و پوودل اشاره کرد.
در واقع، سازمانهای جهانی سگ (مثل AKC)، نژادی رسمی به نام “فنجونی” ندارند. این اصطلاح معمولاً برای سگهایی به کار میرود که از استاندارد نژادهای عروسکی (Toy Breeds) هم کوچکتر هستند.
- وزن: معمولاً زیر ۲ کیلوگرم (و گاهی زیر ۱.۵ کیلوگرم) در بلوغ.
- قد: کمتر از ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر.
- نامهای دیگر: سگ جیبی (Pocket Dog)، میکرو (Micro)، و تیکاپ (Teacup).
مشکل اصلی این سگها این است که:
۱. معدهی خیلی کوچکی دارند
یعنی نمیتوانند در یک وعده، غذای زیاد بخورند و باید در طول روز چند وعدهی کوچک مصرف کنند.
۲. سوختوساز بدنشان بالاست
سگهای کوچک انرژی زیادی مصرف میکنند. بنابراین غذایشان باید پرکالری اما در حجم کم باشد.
۳. به کمبود مواد مغذی حساسترند
- خطای تغذیهای کوچک میتواند خیلی سریع روی بدنشان اثر بگذارد.
- به همین دلیل، غذای سگ فنجونی باید با دقت بالا انتخاب شود.
این سگها به دلیل جثه ریز، حساسیتهای گوارشی، استخوانی و متابولیک خاصی دارند که مستقیماً به تغذیه آنها مربوط میشود.
ویژگیهای غذای مناسب برای سگ فنجونی
برای اینکه بدانید غذای مناسب چه ویژگیهایی دارد، کافی است این سه اصل را همیشه به خاطر داشته باشید:
۱. پروتئین باکیفیت
پروتئین بهترین منبع انرژی برای سگ است. در سگهای کوچک، پروتئین نقش مهمتری دارد، چون عضلات کمحجمتری دارند و سریعتر تحلیل میروند. غذای سگ رویال کنین با داشتن این ویژگی میتواند نیاز این سگها را به خوبی رفع کند.
مواد پروتئینی باید از منابع واقعی حیوانی مثل مرغ، ماهی، بوقلمون یا گوشت گوساله باشد.
۲. چربی سالم
برخلاف تصور عمومی، چربی برای سگهای فنجونی لازم است و نباید حذف شود. چربی باعث افزایش انرژی، شفافشدن موها و جذب بهتر مواد مغذی میشود.
فقط باید از منابع سالم باشد مثل روغن ماهی، چربی مرغ یا تخممرغ.
۳. دانه (Kibble) کوچک و قابل جویدن
سگهای فنجونی فک کوچک و دندانهای ریزی دارند. اگر دان غذای خشک بیش از حد بزرگ باشد، موجب سختی در جویدن یا حتی خفگی میشود.
پس حتماً باید گزینهای انتخاب کنید که مخصوص سگهای Small Breed یا Toy باشد.
۴. هضم آسان
رودههای سگهای کوچک حساستر است. اگر غذا کیفیت پایینی داشته باشد، مشکلاتی مثل اسهال، نفخ یا حساسیت پوستی ظاهر میشود.
۵. ویتامینها و مواد معدنی کافی
غذای خوب باید علامت Complete & Balanced روی بسته داشته باشد. این یعنی غذا تمام مواد لازم برای بدن سگ را دارد و رژیمی کامل محسوب میشود.
تغذیه توله سگ فنجونی (پاپی) با سگ بالغ چه تفاوتی دارد؟
نیازهای غذایی سگ شما در طول عمرش تغییر میکند. اشتباه رایج این است که غذای تولگی را تا آخر عمر به سگ میدهیم یا برعکس.
توله سگ فنجونی (تا ۶ یا ۱۰ ماهگی)
- باید غذای مخصوص Puppy Small Breed بخورد.
- پروتئین و چربی بیشتری نیاز دارد.
- تعداد وعدهها بیشتر است (۳ تا ۵ وعده کوچک).
- استخوانبندی این سگها ظریف است، پس مواد معدنی کافی ضروری است.
در غذای سگ رویال کنین پاپی توجه خاص به این نکات تغذیه ای برای سگ های جیبی شده است.
سگ بالغ فنجونی
- به غذای Small Breed Adult نیاز دارد.
- میزان کالری باید کنترل شود تا دچار چاقی نشود.
- وعدهها معمولاً ۲ – ۳ بار در روز است.
- باید از غذاهایی با قابلیت هضم بالا استفاده شود.
توجه: تغییر غذا از Puppy به Adult باید تدریجی و در ۷ تا ۱۰ روز انجام شود.
چطور بهترین غذای سگ فنجونی را انتخاب کنیم؟
برای انتخاب غذای مناسب سگ جیبی ، فقط به «برند» توجه نکنید. بلکه موارد زیر را چک کنید:
1- بررسی ترکیبات (Ingredients)
لیست مواد تشکیلدهنده به ترتیب وزن نوشته میشود.
- مورد اول: باید گوشت واقعی باشد (مثل مرغ، بره، ماهی) Chicken / Turkey / Beef / Salmon. از غذاهایی که اول لیستشان “ذرت” یا “گندم” است دوری کنید. اگر در ابتدا «ذرت» یا «آرد گندم» نوشته شده باشد، کیفیت غذا پایین است.
- سایز دانه: روی بسته باید نوشته شده باشد “Small Breed” یا “X-Small”.
- میزان چربی و پروتئین مناسب: برای سگهای کوچک جیبی:
- پروتئین حدود ۲۲ تا ۳۰ درصد
- چربی حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد
- افزودنیها: از غذاهایی با رنگهای مصنوعی و نگهدارندههای شیمیایی پرهیز کنید. سگهای فنجونی معدههای حساسی دارند.
2- روی بسته Complete & Balanced نوشته شده باشد:
روی بستهبندی باید عبارت “کامل و متعادل” (Complete and Balanced) درج شده باشد. این یعنی غذا تمام نیازهای ویتامینی و معدنی سگ را تامین میکند و نیازی به مکمل ندارید.
اگر سگ شما تمام روز در کیف بغلی شماست و فعالیت کمی دارد، غذایی با کالری کمتر انتخاب کنید. اگر مدام در حال دویدن در خانه است، به غذای پرانرژیتری نیاز دارد.
روش صحیح غذادادن؛ چند بار در روز و چقدر؟
سگهای فنجونی انرژی را سریع مصرف میکنند و اگر دیر غذا بخورند ممکن است دچار افت قند خون شوند. بنابراین:
- توله سگ فنجونی: ۳ تا ۵ وعدهی کوچک در طول روز
- سگ بالغ فنجونی: ۲ تا ۳ وعده در روز + در صورت نیاز میانوعدهی کمحجم
چطور مقدار غذا را بفهمیم؟
به جدول پشت بسته نگاه کنید.
اگر وزن سگتان ۱ تا ۳ کیلوست، معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ گرم در روز کافی است (بسته به برند و سن).
نکات مهم:
- همیشه آب تازه در دسترس باشد.
- هنگام تغییر غذا، ۷ تا ۱۰ روز زمان بدهید.
- اگر سگتان بدغذاست، میتوانید غذای خشک را با کمی غذای مرطوب مخلوط کنید.
معرفی غذاهای آماده و خانگی برای سگ جیبی
کدام نوع غذای سگ جیبی برای پت شما بهتر است؟ در ادامه با هم ببینیم:
- رویال کنین (Royal Canin) – مدل X-Small:
چرا برای فنجونی عالی است؟ این برند فرانسوی تخصصیترین غذا را دارد. مدل X-Small Adult (برای زیر ۴ کیلوگرم) ریزترین دانه موجود در بازار را دارد که دقیقاً برای فکهای میلیمتری سگهای جیبی طراحی شده. همچنین مدل Mini Exigent برای سگهای بدغذا عالی است.
توجه: این محصولات قیمت بالایی دارد و باید مراقب نمونههای تقلبی باشید.
چند نمونه غذای خانگی برای سگ جیبی
اگر اصولی تهیه شود بسیار مغذی است
کنترل مواد اولیه دست شماست
باید دقیق متعادل شود
نیازمند آشنایی با ویتامینهاست
ممکن است باعث کمبودهای مهم شود
در ادامه چند نمونه غذای خانگی سالم و مناسب برای سگهای جیبی یا نژادهای فنجونی همراه با طرز تهیه مرحلهبهمرحله آورده شده است.
تمام دستورات ساده، سریع و قابلهضم هستند و برای سیستم گوارشی سگهای کوچک مناسباند.
۱. خوراک مرغ و برنج مخصوص سگهای جیبی
مواد لازم
- سینه مرغ بدون استخوان: ۱۰۰ گرم
- برنج سفید یا قهوهای: ۲ قاشق غذاخوری
- هویج ریز خرد شده: ۱ قاشق غذاخوری
- کمی سیبزمینی ریز خرد شده: ۱ قاشق غذاخوری
- آب: ۱ لیوان
طرز تهیه
- مرغ را به قطعات بسیار ریز خرد کنید.
- برنج را با آب روی حرارت قرار دهید.
- پس از ۱۰ دقیقه، هویج و سیبزمینی را اضافه کنید.
- در نهایت مرغ خرد شده را بیفزایید.
- اجازه دهید همه مواد ۳۰ دقیقه روی حرارت ملایم بپزند.
وقتی غذا کاملاً نرم شد، آن را کمی له کنید تا برای سگ کوچک قابلجویدن باشد.
بگذارید کاملاً سرد شود و سپس سرو کنید.
نکته: نمک، ادویه یا پیاز اضافه نکنید (به سگ آسیب میزند).
۲. خوراک ماهی سالمون و سبزیجات (مقوی و کمحساسیت)
مواد لازم
- سالمون پخته یا بخارپز: ۵۰–۷۰ گرم
- کدو سبز ریز رنده شده: ۱ قاشق غذاخوری
- هویج پخته لهشده: ۱ قاشق غذاخوری
- کمی بلغور یا جوپرک: ۱ قاشق غذاخوری
طرز تهیه
- سالمون را بخارپز یا آبپز کنید و پوست و استخوانها را کاملاً جدا کنید.
- جوپرک یا بلغور را با کمی آب ۱۰ دقیقه بپزید تا نرم شود.
- سبزیجات رنده شده را اضافه کنید.
- سالمون خرد یا له شده را مخلوط کنید.
- بگذارید سرد شود.
این غذا سرشار از امگا۳ است و برای پوست و موی سگهای کوچک عالی است.
۳. غذای خانگی گوشت چرخکرده + سبزیجات
مواد لازم
- گوشت چرخکرده کمچرب: ۵۰ گرم
- هویج: ۱ قاشق غذاخوری
- نخودفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
- کمی کدو: ۱ قاشق غذاخوری
- جوپرک: ۱ قاشق غذاخوری
طرز تهیه
- گوشت را بدون روغن در تابه با کمی آب بپزید تا قهوهای شود.
- سبزیجات را خیلی ریز خرد یا رنده کنید.
- جوپرک یا بلغور را بپزید.
- همه مواد را با هم مخلوط کرده و ۵ دقیقه روی حرارت ملایم قرار دهید.
اجازه دهید خوب نرم و قابلجویدن شود.
۴. املت تخممرغ مخصوص سگ کوچک (غذای سبک و سریع)
مواد لازم
- ۱ عدد تخممرغ
- ۱ قاشق غذاخوری کدو یا هویج رندهشده
- ۱ قاشق غذاخوری مرغ یا گوشت پخته خردشده (اختیاری)
طرز تهیه
- تخممرغ را در یک ظرف بشکنید و با چنگال مخلوط کنید.
- مواد دیگر را اضافه کنید.
- بدون روغن در تابه نچسب روی حرارت خیلی ملایم بپزید.
- بعد از پخت، آن را قطعهقطعه کرده و بگذارید سرد شود.
- مناسب زمانی که سگ اشتها ندارد یا نیاز به غذای خیلی سبک دارد.
۵. سوپ مقوی سیبزمینی + مرغ
مواد لازم
- مرغ: ۵۰–۷۰ گرم
- سیبزمینی: نصف عدد
- هویج: کمی
- آب: یک لیوان
طرز تهیه
- مرغ را ریزریز کنید.
- سیبزمینی و هویج را نگینی کنید.
- همه مواد را در آب ریخته و ۳۰–۴۰ دقیقه بجوشانید.
- در پایان کمی آن را له کنید تا به «سوپ غلیظ» تبدیل شود.
این غذا برای سگهای بسیار کوچک که جویدن برایشان سخت است فوقالعاده است.
توصیه:
اگر تجربه ندارید، غذاهای آماده مخصوص Small Breed انتخاب بهتری هستند.
نمونه برنامهی غذایی روزانه برای یک سگ فنجونی بالغ (۲ کیلو وزن)
صبحانه
۲۵ گرم غذای خشک Small Breed + ۱ قاشق چایخوری غذای مرطوب برای خوشخوراک شدن
ناهار
۱۵ گرم غذای خشک یا نصف یک بسته غذای مرطوب
شام
۲۰ گرم غذای خشک + چند تکه کوچک تشویقی سالم مثل مرغ پخته بدون ادویه
نکات:
- اگر سگ خیلی فعال است، مقدار را کمی افزایش دهید.
- اگر کمتحرک است یا عقیم شده، مقدار غذا را ۱۰–۲۰٪ کاهش دهید.
سگ های فنجانی به علت جثه ریز به عنوان یکی از بهترین سگ های آپارتمانی شناخته شده که میتوانید نگهداری کنید.
خطرات تغذیه نامناسب
سه خطر بزرگ سگهای فنجونی را تهدید میکند که مستقیماً به غذا ربط دارند:
هشدار جدی: هیپوگلیسمی (افت قند خون) این کابوس سگهای فنجونی است. اگر سگ شما وعدهای را جا انداخت و دیدید میلرزد، تلوتلو میخورد یا بیحال شده، سریعاً مقداری عسل یا آب قند به لثههایش بمالید و سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید.
خطر چاقی: چاقی مادر تمام بیماریهاست. اضافه وزن در سگ فنجونی فشار وحشتناکی به زانوها و کمر ظریف او وارد میکند. دندههای سگ باید با لمس دست حس شوند؛ اگر نمیشوند، سگ شما چاق است.
مشکلات دندان: فک کوچک یعنی دندانهای فشرده. غذا بین دندانها گیر کرده و باعث عفونت لثه میشود. غذای خشک باکیفیت به کاهش جرم دندان کمک میکند، اما مسواک زدن هم ضروری است.
چکلیست سریع خرید غذای سگ فنجونی
اگر هنگام خرید نمیدانید کدام غذا مناسب است، این چکلیست را همیشه همراه داشته باشید:
✔ مخصوص Small یا Toy Breed باشد
✔ پروتئین حیوانی در ابتدای ترکیبات
✔ روی بسته عبارت Complete & Balanced نوشته شده باشد
✔ سایز دان بسیار کوچک باشد
✔ درصد چربی و پروتئین مناسب باشد
✔ برند معتبر باشد
✔ سگ شما آن را بهخوبی هضم کند
✔ بو، رنگ یا افزودنیهای غیرضروری نداشته باشد
بهترین غذای سگ جیبی همان است که مناسب بدن سگ شما باشد
غذای سگ فنجونی باید با دقت و حساسیت بیشتری انتخاب شود، چون بدن کوچک و حساس آنها نمیتواند اشتباهات تغذیهای را تحمل کند.
اگر غذایی انتخاب کنید که:
- پروتئین و چربی کافی داشته باشد
- کیفیت بالایی داشته باشد
- مخصوص سگهای کوچک باشد
- بهراحتی هضم شود
- مقدار و تعداد وعدهها درست تنظیم شود
سگ فنجونیتان همیشه شاد، سرحال، سالم و پرانرژی خواهد بود.
